Όποτε γίνονταν προσφορές για Δωρεάν παραχώρηση πολεμικού υλικού, θα πρέπει να είμαστε πολύ επιφυλακτικοί – Οπλικά συστήματα της δεκαετίας του 1980 έχουν πολλά «κρυμμένα» κόστη για ανταλλακτικά και εκσυγχρονισμό – Και ίσως είναι ακριβότερα και από τα καινούργια!!!
Κάθε φορά που συζητείται η εφαρμόζεται κάποιο εξοπλιστικό πρόγραμμα στην Ελλάδα, σημειώνεται και μία έκρηξις δημοσίου διαλόγου, που δεν είναι κατ’ ανάγκην επωφελής.
Πρώτον, τα κόμματα, τα οποία κάποτε εψήφιζαν ομοθύμως τις αμυντικές δαπάνες της χώρας, τώρα αναλίσκονται σε κριτική, η οποία ενίοτε αγγίζει τα όρια της ανευθυνότητος.
Δεύτερον, στις τηλεοπτικές οθόνες συνωστίζονται διάφοροι ειδήμονες, αλλά και κατά φαντασίαν «γνώστες», οι οποίοι ασκούν κριτική εκ του ασφαλούς, χωρίς να είναι βέβαιον ότι γνωρίζουν τις ειδικές συνθήκες που επιβάλλουν συγκεκριμένες αποφάσεις. Ενίοτε έχουν γνώση των οπλικών συστημάτων μόνον από τα ενημερωτικά φυλλάδια των εταιρειών, που δεν είναι βέβαιον ότι αποδίδουν την πραγματικότητα.
Ενίοτε μάλιστα είναι παραπλανητικά. Θα αναφέρουμε ως παράδειγμα ότι μετά τον πόλεμο των Φώκλαντ του 1982, βρετανική εταιρεία εξακολουθούσε να διαφημίζει αντιαεροπορικό σύστημα, το οποίο είχε αποδειχθεί παντελώς άχρηστο.
Και όμως στα ενημερωτικά είχε προσθέσει υπερηφάνως ότι πλέον το σύστημα ήταν «δοκιμασμένο στην μάχη»!Έσπευσεη Τουρκία να το αγοράσει και οι εγχώριοι «ειδήμονες» ολοφύρονταν για την νέα δυνατότητα που αποκτούσε η γείτων.
Το μικρό αυτό παράδειγμα είναι ενδεικτικό. Και το συμπέρασμα είναι ότι πρέπει πρώτον να αντιμετωπίζουμε τα εξοπλιστικά αλλά και εν γένει τα αμυντικά ζητήματα με ψυχραιμία και να εμπιστευόμαστε τα Γενικά Επιτελεία που κάνουν τις επιλογές τους. Ψυχραιμία συνιστούμε και στα μέλη των Κυβερνήσεων που δεν πρέπει να παρασύρονται από τις προτάσεις ξένων χωρών (ακόμη και συμμαχικών) που θέλουν είτε να προωθήσουν τα προϊόντα των εταιρειών τους, είτε να βοηθήσουν τις Ένοπλες Δυνάμεις τους να απαλλαγούν από πλεονάζοντα υλικά.
Πέραν της ψυχραιμίας όμως, απαιτείται και μακρόπνοος σχεδιασμός. Και η έλλειψις αυτού του σχεδιασμού είναι η μεγάλη μας κακοδαιμονία. Ανυπαρξία σχεδιασμού σημαίνει ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται υπό το κράτος πιεστικών καταστάσεων, οπότε και κάποιες προτάσεις πού είναι καταφανώς ασύμφορες γίνονται αποδεκτές.
Η αλήθεια είναι ότι καταρτίζονται πενταετή και δεκαετή προγράμματα αμυντικών εξοπλισμών, τα οποία είναι μελετημένα και ισορροπημένα, συνήθως όμως μένουν «στα χαρτιά». Έτσι φθάνουμε σε οριακές καταστάσεις που μας υποχρεώνουν να καταφύγουμε σε «επείγουσες» λύσεις. Λύσεις τις οποίες κάποτε είχαμε απορρίψει.
Για παράδειγμα, στην τελευταία επιστολή Μπλίνκεν προς Μητσοτάκη αναφέρεται η πρόθεσις διαθέσεως στην Ελλάδα 60 τεθωρακισμένων οχημάτων μάχης τύπου Bradley.
Πράγματι, η ανάγκη για απόκτηση οχημάτων αυτής της κατηγορίας περιλαμβάνεται στον προγραμματισμό του ΓΕΣ τουλάχιστον για 25 χρόνια. Τα Bradley, που προσεφέροντο από τότε «δωρεάν», αρχικώς απορρίπτοντο ως «παλαιό».
Ήταν η εποχή των παχειών αγελάδων και θα «αγοράζαμε καινούργια».
Αφού όμως δεν αγοράσαμε καινούργια, το θέμα επανήλθε και εν μέσω οικονομικής κρίσεως διαπιστώσαμε ότι το κόστος μεταφοράς των οχημάτων αυτών από τις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν υπέρογκο.
Έτσι το θέμα πάγωσε. Φυσικά σήμερα που επανέρχεται, τα μεταφορικά δεν έχουν μειωθεί. Μην πούμε ότι μπορεί και να έχει αυξηθεί δεδομένων των συνθηκών που διεθνώς διαμορφώνονται. Αλλά δεν είναι αυτό το μοναδικό κόστος.
Αν υποθέσουμε ότι τα παίρνουμε, θα υπάρξει ένα κόστος ενεργοποιήσεως, καθ’ ότι είναι εγκαταλελειμμένα από τον αμερικανικό Στρατό και θα πρέπει να τους τοποθετηθούν τα συστήματα επικοινωνιών που χρησιμοποιεί ο δικός μας Στρατός, και αν θέλουμε να είμαστε σοβαροί και το σύστημα ελέγχου-διοικήσεως «Ηνίοχος», με το οποίο είναι εφοδιασμένα τα άρματα Leopard 2 Hel, τα οποία αποτελούν την αιχμή του δόρατος των χερσαίων μας δυνάμεων.
Πέρα από αυτό θα χρειασθεί να αγορασθούν ποσότητες ανταλλακτικών και να διαμορφωθεί ο κατάλληλος μηχανισμός διοικητικής μερίμνης και υποστηρίξεως.
Όλα αυτά κοστίζουν. Όπως κοστίζει και η εκπαίδευσις πληρωμάτων και τεχνικών που θα τα αναλάβουν.
Τα ζητήματα τυποποιήσεως υλικού και οικονομιών κλίμακος, τα αφήνουμε.
Για την Ελλάδα ευρίσκονται στην σφαίρα της φαντασίας. Το «δωρεάν» λοιπόν δεν είναι καθόλου δωρεάν.
Και τίθεται το ερώτημα αν αποτελεί συμφέρουσα λύση η ανάληψις τέτοιων δαπανών, προκειμένου να εντάξουμε στις Ένοπλες Δυνάμεις μας συστήματα σχεδιασμένα κατά την δεκαετία του 1980, που ο ορίζοντας παραμονής τους σε υπηρεσία θα είναι περιορισμένος.
Ας αφήσουμε και το γεγονός ότι λόγω παλαιότητος τα οχήματα αυτά θα έχουν αυξημένες απαιτήσεις επισκευών και συντηρήσεων. Σε βάθος χρόνου λοιπόν, ίσως αποδειχθούν πολύ ακριβότερα από ενδεχομένη αγορά νέων οχημάτων.
Αυτό ισχύει για κάθε απόκτηση πολεμικού υλικού που προβάλλεται σαν «δωρεάν». Όποτε γίνονται τέτοιες προσφορές πρέπει να αντιμετωπίζονται με ψυχραιμία.
Να σταθμίζονται όλες οι παράμετροι και όλα τα «κρυμμένα» κόστη, τα οποία οι πραγματικοί ειδήμονες τα γνωρίζουν. Όλα αυτά βεβαίως απαιτούν σοβαρότητα σχεδιασμού και ρεαλιστική εφαρμογή του. Αυτά δηλαδή που λείπουν από την σημερινή Ελλάδα…
Ευθ. Π. Πέτρου
