Όμως για να επιτευχθεί αυτό, θα πρέπει, για ένα μικρό τουλάχιστον διάστημα, οι Τουρκοκύπριοι να μετάσχουν σε ένα ενιαίο Κυπριακό Κράτος – Έ τσι, όταν θα οδηγήσουν τα πράγματα σε διχοτόμηση, να έχουν νόμιμο έρεισμα για να διεκδικήσουν μερίδιο στον πλούτο της Μεγαλονήσου
Μηδαμινές είναι πλέον οι πιθανότητες να συμφωνηθεί λύση για το Κυπριακό μέχρι το τέλος του 2016, όπως ήλπιζε ο Αμερικανός Αντιπρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, ο οποίος πολύ ενεργά είχε εμπλακεί στις μεσολαβητικές προσπάθειες των τελευταίων μηνών.
Αλλά και κατά την τελευταία φάση, η αμερικανική πλευρά ενεπλάκη δραστηρίως στην παρασκηνιακή διαδικασία που κράτησε τον διάλογο ανοικτό.
Αλλά ούτε αυτή η εμπλοκή είδε το φως της δημοσιότητας, ούτε και το πόσο κοντά έφθασαν τα πράγματα στην πλήρη κατάρρευση του «εντατικού» διαλόγου που διεξήχθη στο Μόν Πελερέν της Ελβετίας;
Κάποιοι προβάλλουν μετ’ επιτάσεως το γεγονός ότι έχει επιτευχθεί σύγκλιση σε αρκετά από τα κεφάλαια της διαπραγματεύσεως. Αυτό είναι αληθές, όσο όμως και απατηλό.
Διότι τα πραγματικά «αγκάθια» της διαπραγματεύσεως παραμένουν ανεπίλυτα. Και όχι μόνον αυτό.
Oι μέχρι στιγμής βολιδοσκοπήσεις επιβεβαιώνουν ότι δεν υπάρχει η παραμικρή βελτίωση.
Απεναντίας, υπάρχουν ζητήματα στα όποια oι θέσεις των δύο πλευρών παραμένουν εκ διαμέτρου αντίθετες.
Στο ζήτημα του καθεστώτος των εγγυήσεων, γνωρίζουμε όλοι ότι η Τουρκία δεν πρόκειται να διαφοροποιήσει την στάση της.
Θέλει οπωσδήποτε η λύση που θα συμφωνηθεί να της δίδει δικαίωμα παρεμβάσεως στα εσωτερικά της Κύπρου.
Η Ελλάς, εξάλλου, όπως και η Βρετανία, είναι πρόθυμη να παραιτηθεί των δικαιωμάτων που της δίδει το καθεστώς των εγγυήσεων που συνεφωνήθη το 1959, και το όποιο είναι, ούτως ή άλλως, αναχρονιστικό και παρωχημένο.
Με τα δεδομένα αυτά, λύση μπορεί να επιτευχθεί μόνο εάν υπάρξει συμβιβασμός για ένα νέο εκσυγχρονισμένο πλαίσιο εγγυήσεων, το οποίο όμως δεν θα λειτουργεί ανασταλτικά για τις κρατικές λειτουργίες της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Να σημειώσουμε ότι τα ήδη συμπεφωνηθέντα περιέχουν σπέρματα κυβερνητικής δυσλειτουργίας, ανάλογα με αυτά που οδήγησαν στην ρήξη του 1963, τρία μόλις χρόνια μετά την επίσημη ίδρυση του κυπριακού κράτους.
Όταν στο προβλεπόμενο 11μελές υπουργικό συμβούλιο (επτά Ελληνοκύπριοι και τέσσερις Τουρκοκύπριοι) απαιτείται η ψήφος ενός τουλάχιστον Τουρκοκυπρίου για να ληφθούν αποφάσεις, είναι προφανές ότι πολύ εύκολα μπορεί να δημιουργηθούν αδιέξοδα.
Ποια μπορεί να είναι σε μια τέτοια περίπτωση η δυνατότητα παρεμβάσεως των εγγυητριών δυνάμεων;
Μπορούμε να είμεθα βέβαιοι ότι η Τουρκία όχι μόνον θα ασκήσει τα οποία δικαιώματα της δοθούν, αλλά θα τα υπερβεί κιόλας.
Όπως ακριβώς τα υπερέβη το 1974. Διότι δικαίωμα στρατιωτικής δράσεως δεν έδιδαν ούτε οι συνθήκες εγγυήσεων του 1959.
Επιπροσθέτως, γνωρίζουμε ήδη πολύ καλά ποιοι είναι οι απώτεροι στόχοι της Άγκυρας, είναι η διχοτόμηση της Κύπρου, ο έλεγχος του βορείου τμήματος, αλλά με ταυτόχρονη εξασφάλιση μεριδίου στα υποθαλάσσια κοιτάσματα υδρογονανθράκων του νότου.
Για να το επιτύχουν αυτό θα πρέπει, για μικρό τουλάχιστον διάστημα, oι Τουρκοκύπριοι να μετάσχουν σε ένα ενιαίο κυπριακό κράτος.
Ώστε όταν οδηγήσουν τα πράγματα σε διχοτόμηση, να έχουν ένα νομικό εφαλτήριο να διεκδικήσουν μερίδιο στον πλούτο της Μεγαλονήσου, ανεξαρτήτως του που, γεωγραφικά, αυτό εντοπίζεται.
Αν δεν είχαν αυτό τον στόχο, μπορεί ήδη να είχαν εξωθήσει τα πράγματα στην «νομιμοποίηση» της υφισταμένης de facto διχοτομήσεως.
Όποιος δεν το αντιλαμβάνεται αυτό είναι τόσο αφελής, όσο και αυτοί που πιστεύουν ότι μπορεί η τουρκοκυπριακή πλευρά να έχει ίδια προσέγγιση, διαφορετική από αυτή της Αγκύρας.
Συνεπώς, το μόνον πού μπορεί να κάνει η ελληνική πλευρά είναι να εκμεταλλευθεί την κατάσταση προτείνοντας ρυθμίσεις που θα καταστήσουν λειτουργική την διακυβέρνηση της Κύπρου χωρίς διαδικασίες που την καθιστούν θνησιγενή.
Ευθ. Π. Πέτρου
