Η Εργατολόγος Αποστολίδου Ελισάβετ απαντά στα ερωτήματα των αναγνωστών της “ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΘΡΑΚΗΣ” για συνταξιοδοτικά – ασφαλιστικά θέματα
ΜΑΘΕΤΕ ΤΙΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΝΑ ΛΑΒΕΤΕ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΥΠΑΧΘΕΙΤΕ ΣΤΙΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΗΣ ΔΙΑΔΟΧΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
Για πολλούς εργαζόμενους, οι οποίοι κατά τη διάρκεια του ασφαλιστικού τους βίου έχουν ενταχθεί σε περισσότερα από ένα Ταμεία, αποτελεί γρίφο το αν και το πότε θα λάβουν δεύτερη σύνταξη , αν μετράει ταυτόχρονα ο χρόνος ασφάλισης σε δύο Ταμεία, αν μπορούν να εξαγοράσουν πλασματικούς χρόνους και αν εμπίπτουν στις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης.
Δεύτερη σύνταξη έχουν τη δυνατότητα να πάρουν όσοι εργαζόμενοι κατά τη διάρκεια του ασφαλιστικού τους βίου έχουν ενταχθεί σε περισσότερα από ένα Ταμεία. Συγκεκριμένα όσοι εργαζόμενοι έχουν ένσημα σε δύο ασφαλιστικούς φορείς μπορούν είτε να χρησιμοποιήσουν τον χρόνο αυτό ενιαία (και να λάβουν μία σύνταξη) εμπίπτοντας έτσι στις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης, είτε να θεμελιώσουν αυτοτελές δικαίωμα σε περισσότερους του ενός φορείς.
Πρέπει να τονίσουμε ότι η κάθε περίπτωση εργαζομένου – υποψήφιου συνταξιούχου είναι διαφορετική και θα πρέπει να εξετάζεται ατομικά και με πολλή προσοχή, ώστε να είναι και η πιο συμφέρουσα.
Στην περίπτωση που ο ασφαλισμένος επιλέξει να του απονεμηθούν δύο κύριες συντάξεις θα πρέπει να πληροί τις απαραίτητες προϋποθέσεις. Για τους διπλοσυνταξιούχους απαιτούνται αυξημένες χρονικές προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, όπως θα δούμε και παρακάτω.
Δεύτερη σύνταξη μπορούν να πάρουν όσοι έχουν ασφάλιση σε περισσότερους του ενός κύριους φορείς (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ κ.ά.) και συμπληρώνουν τον απαραίτητο χρόνο για να θεμελιώσουν αυτοτελές δικαίωμα (το οποίο και μπορούν να ασκήσουν όταν φτάσουν το όριο ηλικίας). Εδώ πρέπει να σημειωθεί πως αυτοτελές δικαίωμα ονομάζεται το συνταξιοδοτικό δικαίωμα που μπορεί να ασκηθεί με μόνο τον χρόνο ασφάλισης ενός φορέα.
Επομένως οι ασφαλισμένοι σε περισσότερους του ενός φορείς -είτε του ιδιωτικού είτε του δημόσιου τομέα- συμπληρώνουν αυτοτελές δικαίωμα κατά κύριο λόγο με παράλληλη ασφάλιση. Αυτό σημαίνει ότι κυρίως τη δεύτερη σύνταξη δικαιούνται οι ασφαλισμένοι που ασκούν και ένα δεύτερο επάγγελμα που τους δημιουργεί ασφαλιστικό δεσμό και με έναν άλλο κύριο φορέα.
Τη δυνατότητα αυτή έχουν κατά κύριο λόγο οι παλιοί ασφαλισμένοι -που μπήκαν στην αγορά εργασίας πριν από το 1993-, για τους οποίους και δεν επιτρεπόταν εξαίρεση. Για τους νέους ασφαλισμένους αντίθετα υπάρχει η δυνατότητα της εξαίρεσης από τον υποχρεωτικό δεύτερο κύριο φορέα εφόσον υποβληθεί σε ένα εξάμηνο σχετική αίτηση.
ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ
Για τη χορήγηση της δεύτερης σύνταξης θα πρέπει ο ασφαλισμένος να έχει συμπληρώσει είτε τις ειδικότερες προϋποθέσεις που ορίζει το κάθε Ταμείο (όπου τίθενται αυτές), είτε
Να έχει συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας και 20 έτη (πλήρες ποσό) ή 16 έτη ασφάλισης (μειωμένο ποσό κατά 50%) ως 31-12-2012, οπότε και θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα το οποίο μπορεί να ασκήσει οποτεδήποτε, χωρίς να παρασύρεται σε μεγαλύτερο όριο ηλικίας.
Διαφορετικά όσοι ασφαλισμένοι δεν συμπληρώνουν και τις δύο προϋποθέσεις ως την ημερομηνία αυτή, θα συνταξιοδοτηθούν με τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας και τη συμπλήρωση αντίστοιχα 20 (πλήρης) ή 16 ετών ασφάλισης (μειωμένη).
Εξαίρεση από τις αυξημένες χρονικές προϋποθέσεις που απαιτούνται για θεμελίωση δεύτερου συνταξιοδοτικού δικαιώματος λόγω Γήρατος, αποτελεί η περίπτωση της άσκησης του δεύτερου δικαιώματος (υποβολή αιτήματος) ταυτόχρονα ή μέσα σε διάστημα έξι (6) μηνών από την έναρξη συνταξιοδότησης από τον πρώτο φορέα. Ωστόσο, χρειάζεται προσοχή, καθώς στην περίπτωση της ταυτόχρονης συνταξιοδότησης (ή εντός εξαμήνου) ισχύουν οι καταστατικές διατάξεις των φορέων μόνο όσον αφορά τα όρια ηλικίας.
Ειδικά για τη χορήγηση δεύτερης κύριας σύνταξης από το ΙΚΑ :
Α. ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΛΗΡΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗ ΛΟΓΩ ΓΗΡΑΤΟΣ
Οι ασφαλισμένοι που λαμβάνουν σύνταξη λόγω γήρατος ή αναπηρίας από άλλο φορέα κύριας ασφάλισης ή από το Δημόσιο – εκτός από τους συνταξιούχους του ΟΓΑ και τους συνταξιούχους που λαμβάνουν σύνταξη ως ανάπηροι και θύματα πολέμου, καθώς και τις μητέρες που συνταξιοδοτήθηκαν υε το άρθρο 63 παρ.4 του Ν. 1892/1990 (ισόβια σύνταξη πολύτεκνης μητέρας)- δικαιούνται από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ δεύτερη πλήρη σύνταξη λόγω γήρατος, εφόσον κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης έχουν συμπληρώσει το όριο ηλικίας που απαιτείται σε κάθε περίπτωση από τη νομοθεσία νια την απονομή πλήρους σύνταξης και έχουν πραγματοποιήσει τις αντίστοιχες προς το όριο ηλικίας πλήρους σύνταξης ελάχιστες ημέρες ασφάλισης, κατ΄ ελάχιστον δε 6.000 ημέρες.
Συνεπώς, χορηγείται δεύτερη πλήρης σύνταξη λόγω γήρατος από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ με τη συμπλήρωση τουλάχιστον 6.000 ημερών ασφάλισης και του κατά περίπτωση ισχύοντος ορίου ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις της νομοθεσίας (εγκ. 72/2012).
Β. ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΛΟΓΩ ΓΗΡΑΤΟΣ (ΜΕ ΠΟΣΟ ΜΕΙΩΜΕΝΟ ΚΑΤΑ 50%)
Προβλέπεται επίσης η δυνατότητα χορήγησης δεύτερης σύνταξης λόγω γήρατος με μειωμένο ποσό (κατά 50%). Στους άνδρες ασφαλισμένους χορηγείται υπό την προϋπόθεση ότι έχουν συμπληρώσει τουλάχιστον 4.800 ημέρες μεικτής ασφάλισης και το 65° έτος της ηλικίας τους.
Για τις γυναίκες ασφαλισμένες που έχουν πραγματοποιήσει 4.800 ημέρες μεικτής ασφάλισης, από 1/1/2011 το όριο ηλικίας των 60 ετών, που ίσχυε το 2010 για τη χορήγηση δεύτερης σύνταξης λόγω γήρατος, μειωμένης κατά 50%, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 3863/2010, αυξάνεται κατά ένα έτος και για κάθε επόμενο έτος, μέχρι τη συμπλήρωση του 65ου έτους της ηλικίας τους. Στην περίπτωση αυτή οι ασφαλισμένες δικαιούνται δεύτερη σύνταξη λόγω γήρατος στο όριο ηλικίας που έχει διαμορφωθεί κατά την εν λόγω αύξηση και ισχύει κατά το έτος που συμπληρώνεται το 60ό έτος της ηλικίας τους. Επομένως, το κριτήριο που καθορίζει την ηλικία στην οποία χορηγείται η δεύτερη μειωμένη κατά 50% σύνταξη στις γυναίκες ασφαλισμένες είναι το έτος κατά το οποίο συμπληρώνουν το 60ό έτος της ηλικίας τους.
Εξάλλου, για τους ασφαλισμένους/-ες που έχουν ασφαλιστεί στον Κ.Β.Α.Ε. για 4.800 ημέρες δεν προβλέπεται χορήγηση δεύτερης σύνταξης σε μικρότερο όριο ηλικίας (με μειωμένο κατά 50% ποσό).
Υπενθυμίζεται ότι κατά το μεταβατικό στάδιο της σταδιακής αύξησης των ορίων ηλικίας και προκειμένου να χορηγηθεί δεύτερη σύνταξη λόγω γήρατος με τις διατάξεις του ΚΒΑΕ:
• με πλήρες ποσό, κριτήριο για τον καθορισμό του απαιτούμενου ορίου ηλικίας για τη γυναίκα ασφαλισμένη είναι το έτος συμπλήρωσης των 6.000 ημερών ασφάλισης, από τις οποίες τουλάχιστον τα 4/5 (4.800 ημέρες) στα επαγγέλματα του Κ.Β.Α.Ε.
• με μειωμένο κατά 50% ποσό, κριτήριο για τον καθορισμό του απαιτούμενου ορίου ηλικίας για τη γυναίκα ασφαλισμένη είναι το έτος συμπλήρωσης του 60ού έτους της ηλικίας (Γ.Ε. Σ40/207/5.7.2012 (παρ. Γ).
ΤΡΟΠΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ
Σε περίπτωση που ο ασφαλισμένος θεμελιώσει δικαίωμα για δεύτερη σύνταξη, τότε το ποσό υπολογίζεται με τον ίδιο τρόπο και χωρίς καμιά αλλαγή όπως και για τους υπόλοιπους υποψήφιους συνταξιούχους.
Μοναδική διαφορά ότι στην περίπτωση των διπλοσυνταξιούχων δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις περί κατωτάτων ορίων των φορέων κύριας ασφάλισης, με συνέπεια το απονεμόμενο ποσό να είναι πάντα στα επίπεδα του οργανικού ποσού.
Στην περίπτωση της αίτησης συνταξιοδότησης ταυτόχρονα ή εντός εξαμήνου εξακολουθεί να ισχύει η διάταξη για τη λήψη μειωμένης σύνταξης κατά 3% για κάθε έτος που λείπει (και μέχρι τη συμπλήρωση του 65ου έτους). Δηλαδή ο αιτών εφόσον έχει συμπληρώσει το 60ό έτος της ηλικίας του θα λάβει μειωμένη σύνταξη κατά 3% ανά έτος και μέχρι τη συμπλήρωση του 65ου έτους (σύνολο 15%).
Η σχετική μείωση εφαρμόζεται ιδιαίτερα σε εκείνους που κάνουν χρήση της συγκεκριμένης διάταξης και είναι κατά κύριο λόγο οι έμμισθοι ασφαλισμένοι του πρώην ΤΣΜΕΔΕ και του πρώην ΤΣΑΥ και οι δικαστικοί υπάλληλοι και έμμισθοι ασφαλισμένοι του Τομέα Ασφάλισης Νομικών, μετά τη συνταξιοδότησή τους από Δημόσιο, ΝΠΔΔ ή ΔΕΚΟ.
Στους ασφαλισμένους που τελικώς θα δικαιωθούν και δεύτερη σύνταξη επιβάλλεται ανώτατο όριο στο άθροισμα των δύο συντάξεων, το ύψος του οποίου φτάνει τα 3.620 ευρώ.
ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΩΝ ΧΡΟΝΩΝ
Οι ασφαλισμένοι που επιθυμούν να λάβουν δεύτερη σύνταξη δεν μπορούν να κάνουν χρήση των πλασματικών χρόνων των Ν. 3863/2010 και 3996/2010. Δυνατότητα αναγνώρισης πλασματικών χρόνων ασφάλισης, σύμφωνα με το άρθρο 40 του Ν. 3996/2011, υπάρχει μόνο για ασφαλισμένους οι οποίοι θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης με προϋποθέσεις που διαμορφώνονται και ισχύουν από 1/1/2011, με βάση τις διατάξεις του Ν. 3863/2010. Επομένως, και για τη συμπλήρωση των προϋποθέσεων χορήγησης δεύτερης σύνταξης από ίδιο δικαίωμα είναι επιτρεπτή η αναγνώριση των χρόνων που προβλέπονται από τις διατάξεις του άρθρου 40 του Ν. 3996/2011 υπό την προϋπόθεση το δικαίωμα αυτό θεμελιώνεται με προϋποθέσεις που διαμορφώνονται και ισχύουν από 1.1.2011 και μετά.
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ – ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
EΡ: «Η ερώτηση αφορά την σύζυγό μου.
Είναι Μαία (Ανωτέρα σχολή Μαιών) ΓΝ Θεσσαλονίκης Αγία Σοφία με 3 έτη σπουδές + 1 έτος πρακτική άσκηση, περίοδος 1979 – 1983 και εργάζεται ως Δημόσιος Υπάλληλος σε Κέντρο Υγείας, με ημερομηνία πρόσληψης 21-09-1984. Έχουμε δύο παιδιά φοιτητές, γεννηθέντα τα έτη 1991 και 1994. Θα ήθελα να ρωτήσω ή και να επιβεβαιώσω τα παρακάτω:
1) Έχει θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα ως μητέρα ανηλίκου το 2009;
2) Υπήρχε πιο παλιά διάταξη όπου αναγνωρίζονταν τα χρόνια της σχολής και της πρακτικής άσκησης ως συντάξιμα και χωρίς εξαγορά. Τι ισχύει σήμερα για την περίπτωση των μαιών, των προ ΤΕΙ, Ανώτερων Σχολών;
3) Απαιτούνται κάποιες ενέργειες που πρέπει να γίνουν εκ μέρους της και πότε σχετικά με τη θεμελίωση του δικαιώματος ή και για την αναγνώριση των χρόνων της σχολής με ή χωρίς εξαγορά;
4) Ποιά είναι η γνώμη σας με τα μέχρι τώρα δεδομένα; Να φύγει μέσα στο 2014 ή η περίπτωσή της δεν επηρεάζεται από τις αλλαγές που προβλέπονται μετά το2015;
5) Εκτιμάτε ότι τα σημερινά ισχύοντα για τη περίπτωσή της μπορεί να αλλάξουν με τυχόν επερχόμενες αλλαγές στο ασφαλιστικό;
Σας ευχαριστώ.»
ΑΠ: 1. Η σύζυγός σας έχει θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα ως μητέρα ανηλίκου το 2009 και μπορεί να συνταξιοδοτηθεί στα 50 με πλήρη σύνταξη
2.Οι μαίες μπορούν να αναγνωρίσουν τα χρόνια της σχολής και της πρακτικής άσκησης με εξαγορά, όχι δωρεάν. Χρησιμεύουν για επαύξηση των ετών απασχόλησης και για αύξηση του ποσού της σύνταξης.
3. Μπορεί να τα εξαγοράσει οποτεδήποτε, τώρα ή κατά τη συνταξιοδότηση
4. Αν και η εγκύκλιος περί συνταξιοδοτήσεων δημοσίου αναφέρει ότι δεν θα επηρεαστούν όσοι θεμελίωσαν το 2010 από το νέο τρόπο υπολογισμού της σύνταξης που θα ισχύσει από 1.1.2015, εντούτοις αυτό μπορεί εύκολα να αλλάξει. Δεν υπάρχει ασφάλεια ως προς αυτό το ερώτημα και θα πρέπει η σύζυγος να πράξει κατά βούληση. Η ηλικία της, την οποία δεν μου αναφέρετε, θα βαρύνει αρκετά στην απόφαση που θα πάρει.
5. Όλα είναι στον αέρα, κάθε μέρα που περνάει μπορεί να επέλθουν σαρωτικές αλλαγές στα όρια ηλικίας. Αναμένουμε τις εξελίξεις, κανείς δεν μπορεί να προδιαγράψει τίποτα.
ΑΠΑΝΤΑΜΕ ΣΤΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΑΣ : Η νομική σύμβουλος – συνεργάτης της «Ελεύθερης Θράκης» – Αποστολίδου Ελισάβετ απαντάει στις ερωτήσεις σας για ασφαλιστικά – συνταξιοδοτικά θέματα
ΣΤΕΙΛΤΕ ΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΣΑΣ: «ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΘΡΑΚΗ» ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 30 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ 68100
E MAIL : E.APOSTOLIDOU@YAHOO.GR
ΦΑΞ: 2551031030
