Ο Σύλλογος «ΑΚΡΙΤΕΣ» εκπέμπει SOS για τις καθυστερήσεις στην επίτευξη νέας Ελληνο-Βουλγαρικής συμφωνίας για το Αρδευτικό Νερό του Έβρου – Επιστολή προς τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη
Ο καιρός περνάει και δε φαίνεται φως στην υπόθεση εξασφάλισης νερού από την Βουλγαρία, μετά την λήξη της διακρατικής συμφωνίας τον προσεχή Ιούλιο.
Ο Σύλλογος Αλληλεγγύης Πολιτών Β. Έβρου «ΑΚΡΙΤΕΣ» κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, με επιστολή/δελτίο τύπου που έστειλε τόσο στον ίδιο τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ούτως ώστε να μεριμνήσει για το θέμα, όσο και στους Υπουργούς Εξωτερικών και Περιβάλλοντος & Ενέργειας.
Ακολουθεί το δελτίο τύπου:
* * *
Το Διοικητικό Συμβούλιο (ΔΣ) του Συλλόγου Αλληλεγγύης Πολιτών Β. Έβρου «ΑΚΡΙΤΕΣ» αφού συνήλθε εν απαρτία στο Διδυμότειχο, στις 6 Ιουνίου 2024 και ώρα 20:30, με κύριο θέμα συνεδρίασης τη σύνταξη Δελτίου Τύπου για τη διακρατική Συμφωνία Ελλάδος-Βουλγαρίας, που αφορά στη διαχείριση των νερών του ποταμού Άρδα στην περιοχή του Β. Έβρου και του Νομού (της Περιφερειακής Ενότητας Έβρου), η οποία ενώ λήγει στις 9 Ιουλίου 2024, δεν ανανεώθηκε μέχρι τώρα από τα αρμόδια Υπουργεία Περιβάλλοντος και Εξωτερικών. Για τη συζήτηση του Θέματος το ΔΣ έλαβε υπόψη τα παρακάτω: την προφορική ενημέρωση, που έγινε σε μέλη του ΔΣ από τον Μηχανολόγο κ. Βουρνέλη Ορέστη Διευθυντή του Οργανισμού, στα γραφεία του ΓΟΕΒ Ορεστιάδας, (έπειτα από αίτημα του Συλλόγου μας), τις σχετικές πληροφορίες που ελήφθησαν από αγρότες Μέλη του Συλλόγου – κατοίκους του Β. Έβρου, εποχικούς εργαζόμενους στους Τοπικούς Οργανισμούς Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ), καθώς και τις σχετικές ενημερώσεις από τα τοπικά ΜΜΕ (τηλεοπτικούς σταθμούς & την εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΘΡΑΚΗ»), τις σχετικές δηλώσεις των αρμοδίων Υπουργών και το Καταστατικό του Συλλόγου, καταλήξαμε στις παρακάτω διαπιστώσεις και συμπεράσματα:
H Ελληνο-Βουλγαρική (Ε/Β) αυτή συμφωνία υπογράφηκε το έτος 1964 με βάση την οποία η γειτονική χώρα ήταν υποχρεωμένη να διοχετεύει δωρεάν στην Ελλάδα, 186 εκατομμύρια κυβικά νερό και για εξήντα (60) χρόνια ετησίως και κατά τους θερινούς μήνες. Η Βουλγαρία με τη συμφωνία αυτή αναγνώριζε πολεμικές επανορθώσεις στην Ελλάδα, ισοσκελίζοντας ένα μέρος των οφειλών της με νερό για άρδευση. Οι Βούλγαροι χρησιμοποιούσαν αυτά τα νερά, μόνο για την παραγωγή ρεύματος, με το υδροηλεκτρικό φράγμα, που βρίσκεται στο Ιβαϊλοβγκράντ (απέχει από τα σύνορα 10 χιλιόμετρα). Μετά άνοιγαν το φράγμα και άφηναν το νερό να έρχεται στην ελληνική πλευρά. Λίγο μετά τα σύνορα, την ίδια χρονιά, το 1964, το ελληνικό κράτος κατασκεύασε ένα δικό του Φράγμα, για να συγκρατεί το νερό, το κέντρο του οποίου είναι κοντά στο χωριό Θεραπειό. Σήμερα το φράγμα αυτό χρειάζεται καθαρισμό, εκβάνθυση και επείγουσα συντήρηση, (ιδιαίτερα η νότια του πλευρά που κινδυνεύει με κατάρρευση) για να συγκρατεί περισσότερο νερό.
Με τα παραπάνω νερά αρδεύονται, άμεσα 202.000 στρέμματα του Βορείου Έβρου και έμμεσα άλλα 80.000-100.000 στρέμματα της ίδιας περιοχής, αλλά και χιλιάδες ακόμη στρέμματα στον υπόλοιπο νομό.
Στις 9 Ιουλίου 2024 λήγει η Ελληνοβουλγαρική (Ε/Β) Συμφωνία του 1964, με την οποία είχε καθορισθεί ότι η Βουλγαρία θα επέτρεπε στη χώρα μας να παίρνει από τα νερά του ποταμού Άρδα 186 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερό ετησίως, από το Μάϊο έως τον Σεπτέμβριο, για την άρδευση της τεράστιας πεδιάδας 220.000 στρεμμάτων. Αυτό έγινε επί 60 χρόνια, τα νερά του Άρδα, βρέχουν τα χωράφια των Ελλήνων αγροτών στον βορειοανατολικό Έβρο, αλλά και νοτιότερα, στις όχθες του ποταμού, όπου 50.000 αγρότες εξαρτώνται από τα νερά αυτά, όπως προαναφέρθηκε.
Οι διαπραγματεύσεις έχουν «σκαλώσει», καθώς οι Βούλγαροι βάζουν σκληρούς όρους και οι αγρότες ανησυχούν για το πώς και τι θα μπορέσουν να καλλιεργήσουν. Όπως γνωρίζουν όλοι οι συντοπίτες στον Βόρειο Έβρο και το Νομό (Περιφερειακή Ενότητα Έβρου), ο Άρδας είναι, (ένας από τους τρεις), παραπόταμος του Έβρου, τα νερά του χύνονται στον Έβρο, τον ποταμό που έχει χαρακτηριστεί η αρτηρία ζωής της Θράκης. Στα 202.000 στρέμματα της εν λόγω περιοχής, που είναι ένας από τους μεγαλύτερους ελληνικούς κάμπους, καλλιεργούνται τα πάντα, βαμβάκι και σιτηρά, ρύζι και ηλίανθος. Αυτό όμως το καλοκαίρι του τρέχοντος έτους είναι διαφορετικό.
Στις 31-1-2024 έγινε στη Σόφια η διαπραγμάτευση μεταξύ των Υπουργείων Περιβάλλοντος των δύο χωρών, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Όπως μας ενημέρωσε ο μηχανολόγος κ. Βουρνέλης Ορέστης Διευθυντής του Γ.Ο.Ε.Β. Ορεστιάδας, παραλαμβάνει με ένα σύνθετο αρδευτικό σύστημα το νερό από τον Άρδα και το μοιράζει στα χωράφια και ο οποίος μάλιστα ήταν παρών στην παραπάνω διαπραγμάτευση. Επειδή ως επιστήμονας είναι γνώστης της άρδευσης που γίνεται με τα νερά του ποταμού Άρδα στον κάμπο του Δήμου Ορεστιάδας (και όχι μόνον), των οικονομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι αγρότες του Β. Έβρου, με την σπορά, την καλλιέργεια και το πότισμα των αγρών τους, τη συγκομιδή και τις τιμές πώλησης των αγροτικών προϊόντων τους, εκτίμησε ότι θα υπάρξουν δυσμενείς προοπτικές για τους αγρότες και την περιοχή του Β. Έβρου, αν δεν γίνει ανανέωση της Ε/Β αυτής συμφωνίας με τη Βουλγαρία. Συγκεκριμένα, είπε τα εξής «Η περιοχή από την δεκαετία του 1970 είναι κατ’ εξοχήν αγροτική. Αυτό ισχύει κατά μήκος όλου του Έβρου, με εξαίρεση την Αλεξανδρούπολη. Αυτό θα αλλάξει άρδην. Θα υπάρξει μεταναστευτικό κύμα. Αν χάσεις το 70% της παραγωγής σου, χάνεις και το 70% των εισοδημάτων σου, και η περιοχή καθίσταται μη βιώσιμη»
Ο Αντιπεριφερειάρχης Έβρου κ. Βαγγέλης Πουλιλιός, μέσα στην εβδομάδα (10-15 Μαρτίου τρέχοντος έτους), που συναντήθηκε στην Αλεξανδρούπολη με τον Βούλγαρο Πρόξενο δήλωσε, ότι η Ε/Β συμφωνία δεν μπορεί να κλείσει, επειδή η Βουλγαρία δεν έχει κανονική Κυβέρνηση και πως γίνεται προσπάθεια να δοθεί παράταση για 2 μήνες ή ως το τέλος του 2024. Επίσης δήλωσε σε τοπικό τηλεοπτικό σταθμό «ότι θεωρεί τη Βουλγαρία αδελφή χώρα και πρέπει να ανανεωθεί συμφωνία το δυνατόν ταχύτερα και με τον καλύτερο τρόπο». Όμως και αυτός δεν μπορούσε να διαβεβαιώσει τους αγρότες πότε και πως θα συμβεί κάτι τέτοιο.
Η διαπίστωση για τη στάση των Βουλγάρων είναι ότι, δεν βιάζονται να κλείσουν τη συμφωνία, ενώ γνωρίζουν ότι εμείς «καιγόμαστε». Για το λόγο αυτό έχουν απαιτήσεις, είτε θέλουν να τους πληρώνουμε, ένα μέρος του νερού, είτε να μας δώσουν λιγότερο. Ακόμη δημοσιοποιήθηκε ότι ζητούν να έχουν «για αντιπαροχή» (της δωρεάς ροής των νερών του Άρδα), ένα μέρος «ελευθέρας» στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που συγκεντρώσαμε, τα 17.000 μέλη και όλοι οι αγρότες της περιοχής του Β. Έβρου είναι ανάστατοι και προχωρούν σε καθημερινές ενοχλήσεις προς τους Οργανισμούς, γιατί δεν γνωρίζουν, εάν αύριο θα έχουν νερό να ποτίσουν τα χωράφια τους. Ο ΓΟΕΒ Ορεστιάδας, έχει ενημερώσει από το 2015 για το ζήτημα αυτό τους αρμόδιους φορείς, με σωρεία εγγράφων, χωρίς όμως να διαφαίνεται, μέχρι σήμερα, κανένα αποτέλεσμα και χωρίς καμιά ενημέρωση από τα αρμόδια Υπουργεία.
Ο ΓΟΕΒ Ορεστιάδας έχει επισημάνει ότι οποιεσδήποτε παρεμβάσεις στο Φράγμα Θεραπειού, απαιτούν ιδιαίτερη προσέγγιση με μελέτες έμπειρων επιστημόνων διαφόρων ειδικοτήτων. Με τον τρόπο αυτό θα αποφευχθούν τα λάθη, όπως στην περίπτωση κατασκευής του Φράγματος Καλύβας Κομάρων, το οποίο ενώ κατασκευάστηκε το έτος 2009 ως υδατοταμιευτήρας και κόστισε εκατομμύρια ευρώ για να συμβάλει στην ενίσχυση του αρδευτικού συστήματος των νερών του ποταμού Άρδα, εν τούτοις αχρηστεύτηκε, λόγω ακαταλληλότητας του εδάφους και των υδρορροών που παρουσίασε, με αποτέλεσμα να μη κρατά καθόλου νερό. Σήμερα παραμένει στην περιοχή των Κομάρων, ως μνημείο κακοτεχνίας και ανεπάρκειας της εταιρείας που το κατασκεύασε, χωρίς να υποστεί μάλιστα καμία συνέπεια (η εταιρεία αυτή) και χωρίς να απολογηθεί κάποιος κυβερνητικός ή υπηρεσιακός παράγοντας από τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες για το κατασκευαστικό αυτό σκάνδαλο δημόσιου έργου.
Η συζήτηση για την ανανέωση της εν λόγω συμφωνίας με τη Βουλγαρία, για τα νερά του ποταμού Άρδα, έπρεπε να είχε αρχίσει, τουλάχιστον προ δύο ετών, δηλαδή τον Ιανουάριο του 2022 με καταγραφή των όρων που συμφωνούμε και των όρων που διαφωνούμε, ώστε στη συνέχεια να έχουμε το χρόνο να ζητήσουμε την παρέμβαση των αρμοδίων οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και τη διαιτησία αυτής για την εξομάλυνση των διαφορών και να απαιτήσουμε την εφαρμογή του Ευρωπαϊκού κεκτημένου, για τα νερά του ποταμού Άρδα, ως χώρες-μέλη της ΕΕ και γιατί το νερό είναι δημόσιο αγαθό, μη υποκείμενο «σε κρατικοποίηση και διαπραγματευτικό ατού».
Οι συζητήσεις για τη συμφωνία ενώ ξεκίνησαν στα τέλη Φεβρουαρίου με αισιοδοξία από την ελληνική πλευρά, παρουσιάζουν τώρα εμπλοκή, μετά την παρέμβαση του Υπουργείου Εξωτερικών, στελέχη του οποίου δεν συμφωνούν, με αυτά που προτείνουν οι Βούλγαροι για την υπογραφή νέας συμφωνίας με την χώρα μας. Κι αυτό γιατί αν δεν αλλάξουν κάποια πράγματα, θα αυξηθεί το κόστος για τους αγρότες του Έβρου όσον αφορά την άρδευση των χωραφιών τους, με βάση ποσότητες νερού που προτείνει η βουλγαρική πλευρά. Γι’ αυτό έγινε στην Ορεστιάδα στις 11-3-2024 συνάντηση των ΤΟΕΒ του βορείου Έβρου και του ΓΟΕΒ Ορεστιάδας, με τον Αντιπεριφερειάρχη Έβρου κ. Βαγγέλη Πουλιλιό και τους Αντιπεριφερειάρχες Υποδομών και Παιδείας. Εκεί οι εκπρόσωποι του ΓΟΕΒ, αλλά και των ΤΟΕΒ εξέφρασαν τον προβληματισμό την ανησυχία τους για όσα ακούγονται αναφορικά με την ανανέωση της συμφωνίας με τους Βουλγάρους, τα προβλήματα και την εμπλοκή που φαίνεται να υπάρχει, αλλά και τον κίνδυνο να αλλάξει προς το χειρότερο το καθεστώς άρδευσης που ίσχυε μέχρι τώρα. Με αύξηση του κόστους δηλαδή, που αυτόματα θα αυξήσει και το κόστος παραγωγής, όπως προαναφέρθηκε. Στη συνάντηση αυτή συμμετείχαν και αγρότες της περιοχής, οι οποίοι διαμαρτυρήθηκαν έντονα προς την Κυβέρνηση και για τα παρακάτω παράπονα, που είχαν «μαζεμένα»: “Δυστυχώς για άλλη μια φορά η Κυβέρνηση μας άφησε ξεκρέμαστους. Σαν να μη έφτανε το γεγονός, πως δεν έχουμε πληρωθεί τις συνδεδεμένες, απόρροια της ΚΑΠ που μας εξαθλιώνει και μας πετά έξω από την γη μας, τις χαμηλές τιμές στα προϊόντα που παράγουμε, την ακρίβεια που μας τρώει το εισόδημα, αλλά και το χαράτσι στο ρεύμα στα ΤΟΕΒ που καλούμαστε να πληρώσουμε, δεν ξέρουμε και αν θα μπορούμε να ποτίσουμε τα χωράφια μας. Απαιτούμε να λυθεί το θέμα και να διασφαλιστεί η άρδευση των χωραφιών μας». Από πλευράς Κυβερνήσεως οι αρμόδιοι Υπουργοί που εμπλέκονται στο θέμα , δήλωσαν τα παρακάτω: O υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θεόδωρος Σκυλακάκης, από το βήμα του μεγάλου Φόρουμ που έγινε στην Αλεξανδρούπολη γνωστοποίησε ότι οι διαπραγματεύσεις που διεξάγονται με τη βουλγαρική πλευρά για το θέμα του νερού στον Άρδα είναι στο τελευταίο στάδιο, ζήτημα που όπως τόνισε, είναι από τα πιο σημαντικά στα επόμενα χρόνια, λόγω και της έντασης των συνεπειών της κλιματικής κρίσης.Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, στην πρόσφατη επίσκεψή του στη Σόφια, μετά τη συνάντησή του που είχε με την αναπληρώτρια Πρωθυπουργό και υπουργό Εξωτερικών της Βουλγαρίας, Μαρίγια Γκάμπριελ, δήλωσε πως συζητήθηκε το θέμα της διαχείρισης των υδάτων του ποταμού Άρδα, εκφράζοντας την ελπίδα πως θα υπάρξει στο άμεσο μέλλον συμφωνία, η οποία θα είναι σύμφωνη με το Ευρωπαϊκό Δίκαιο και επ’ ωφελεία και των δύο χωρών. Σύμφωνα με το Καταστατικό του Συλλόγου μας (άρθρο 3,παράγραφος ε), η παρούσα ενέργεια του Διοικητικού Συμβουλίου είναι επιβεβλημένη, γιατί η δράση ,οι επιλογές και οι παραλείψεις, (όπως οι προαναφερθείσες) Δημοσίων Φορέων επηρεάζουν δυσμενώς, την ατομική και συλλογική ζωή των αγροτών Μελών του Συλλόγου, ως κατοίκων του Β. Έβρου.
Για τους παραπάνω λόγους συντασσόμαστε, με τις θέσεις και απόψεις του ΓΟΕΒ Ορεστιάδας, που προαναφέρθηκαν και όπως έχουν αναφερθεί, σε σωρεία εγγράφων που έχει αποστείλει σχετικά με το θέμα, (ο Γ.Ο.Ε.Β. Ορεστιάδας) και ζητούμε την παρέμβαση του αξιότιμου Πρωθυπουργού της Ελλάδος κ. Κυριάκου Μητσοτάκη, για τον συντονισμό των δύο αρμοδίων Υπουργείων Εξωτερικών και Περιβάλλοντος, για να δοθεί τώρα, ουσιαστική και επάξια λύση σε αυτό το όχι μόνο τοπικής, αλλά και εθνικής σημασίας ζήτημα.
Με τιμή και για το Διοικητικό Συμβούλιο
Ο Πρόεδρος Ο Γενικός Γραμματέας
Καραφεϊζης Βασίλειος Καλλαϊτζής Ευάγγελος
ΠINAKAΣ ΑΠΟΔΕΚΤΩΝ
Aποδέκτες προς ενέργεια:
Αξιότιμο Πρωθυπουργό κ. Κυριάκο Μητσοτάκη
Αξιότιμο Υπουργό Εξωτερικών κ. Γιώργο Γεραπετρίτη
Αξιότιμο Υπουργό Περιβάλλοντος & Ενέργειας κ. Θεόδωρο Σκυλακάκη
Εκπροσώπους Τύπου Κομμάτων της Βουλής των Ελλήνων:
“NEAΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ»,”ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.», “ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ», ΚΚΕ,”NEA AΡΙΣΤΕΡΑ»
«ΣΠΑΡΤΙΑΤΕΣ», «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ», «ΝΙΚΗ», «ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ»
Βουλευτές Έβρου: κ. Σταύρο Κελέτση, κ. Αναστάσιο Δημοσχάκη, κ.Χρήστο Δερμεντζόγλου
κ.Παράσχο (Πάρι) Παπαδάκη
Περιφερειάρχη Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης κ. Χριστόδουλο Τοψίδη
Αντιπεριφερειάρχη Περιφερειακής Ενότητας Έβρου κ. Βαγγέλη Πουλιλιό,
Δημάρχους Έβρου: Oρεστιάδας, Διδυμοτείχου, Σουφλίου, Αλεξανδρούπολης &
Σαμοθράκης
Αποδέκτες προς κοινοποίηση:
Γραφείο Τύπου Προέδρου Ελληνικής Δημοκρατίας
Πρόεδρο Βουλής των Ελλήνων κ. Τασούλα
Διευθυντή Γ.Ο.Ε.Β. Ορεστιάδας κ. Ορέστη Βουρνέλη
ΕΑΣ Ορεστιάδας, Αγροτικός Συνεταιρισμός Διδυμοτείχου
Αγροτικοί Σύλλογοι Β. Έβρου, Εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΘΡΑΚΗ», «MEΘΟΡΙΟΣ»Μέλη και Φίλοι του Συλλόγου, ΜΜΕ
