Από τις εκδόσεις Ελκυστής επανακυκλοφορεί σε νέα έκδοση το βραβευμένο βιβλίο της Νέλλη Σπαθάρη με τίτλο «Η λαογραφία της Ανατολικής Θράκης μέσα από τις αφηγήσεις των προσφύγων». Όπως μαρτυρά ο τίτλος, το βιβλίο της συγγραφέας δεν είναι μυθοπλασία αλλά πρόκειται για μια ιστορική και κοινωνική μελέτη που επικεντρώνεται στην λαογραφία της Ανατολικής Θράκης. Άλλωστε η Θράκη ήταν πάντα ένα πραγματικό σταυροδρόμι πολιτισμών.
Η επιστημονική έρευνα της Νέλλη Σπαθάρη εστιάζει στον γεωγραφικό χώρο της Ανατολικής Θράκης. Αρχικά γίνεται μια ιστορική προσέγγιση του χώρου της Θράκης, την «χώρα του μυστικισμού, των παραδόσεων και των ιστορικών θρύλων». Συγκεκριμένα αναφέρεται στα θρακικά φύλα, τα προβλήματα που είχε ο θρακικός ελληνισμός με τον ελληνικό κόσμο αλλά και το ρόλο που έπαιξε η θρησκεία. Γίνεται εκτενής λόγος για τις παραδόσεις αλλά και πως η τούρκικη διείσδυση στο χώρο της Ανατολικής Θράκης, τις επηρέασε. Στη συνέχεια γίνεται λόγος για τα Θρακικά Σωματεία και το ρόλο που διαδραμάτισαν αυτά στην καταγραφή, μελέτη και συλλογή λαογραφικών στοιχείων.
Με μοναδικούς παραμέτρους, στην λαογραφία, τον χώρο και τον χρόνο, παρουσιάζονται ιστορίες προσφύγων, από την καθημερινή ζωή τους και πως ήταν αυτή, πριν εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και αναγκαστούν να φύγουν. Να ξεριζωθούν από την Ανατολική Θράκη, τον Οκτώβριο του 1922. Παράλληλα εξετάζονται διάφορα σημεία της ζωής των προσφύγων, (όπως η δουλειά τους και οι σχέσεις τους μεταξύ τους) αλλά και πώς οι πεποιθήσεις και τα έθιμά τους έχουν επηρεαστεί από την ιστορία και την πάροδο του χρόνου.
Βασιζόμενη σε μαρτυρίες, αναμνήσεις και αφηγήσεις βιωμάτων των προσφύγων, η Νέλλη Σπαθάρη προσφέρει στον αναγνώστη ένα ταξίδι στο χρόνο, που βρίθει από ιστορίες και παραδόσεις της Ανατολικής Θράκης. Οι αναμνήσεις αυτών των ανθρώπων που έζησαν στην Ανατολική Θράκη, είναι σημαντικές και εμείς οφείλουμε να γνωρίζουμε την ιστορία τους, την ιστορία μας!!!
Χυτούλα Παπάζογλου
