Όταν το Κ.Κ.Ε. χαρακτήριζε Ιμπεριαλιστική Εκστρατεία, την αποστολή Ελληνικού Στρατού στην Σμύρνη – Τι έγραφε ο «Ριζοσπάστης»
*** ΣΤ ***
Η Μικρασιατική καταστροφή, στοίχειωσε εθνικά και άφησε ανεξίτηλα, ότι συνετέλεσε στον ξεριζωμό του Μικρασιατικού και Θρακικού Ελληνισμού.
Πολλές χιλιάδες σελίδες γράφηκαν για τα πριν, αλλά και μετά απ’ αυτήν, γεγονότα και άπειρες αναλύσεις των αιτιών της, από κάθε πολιτική και κομματική απόχρωση, τότε, αλλά κυρίως μέχρι τις ημέρες μας.
Τώρα που έκλεισε η πρώτη εκατονταετία, από τα δραματικά, τραγικά και αιματηρά γεγονότα και συμβάντα, βλέπουν το φως… “νέες ” αναλύσεις και συμπεράσματα.
Το ΚΚΕ δυστυχώς ως τότε και σήμερα… “πρωτοπορεί” στις αναλύσεις και επεξηγήσεις, με μία συνεπή κομματική μονομέρεια.
Το Σ.Ε.Κ.Ε. (Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδος), νέο κόμμα τότε, η γενέθλιος μήτρα του ΚΚΕ, είχε απόλυτες θέσεις για την “ιμπεριαλιστική εκστρατεία”, με την λυσσαλέα αντίδραση, ενάντια στον πόλεμο, στα μετόπισθεν και στο μέτωπο, με συνεχείς δράσεις… “ηττοπάθειας” γιατί έλεγε ότι είναι ενδοϊμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί, με την εμπλοκή της ελληνικής και τουρκικής αστικής τάξης, σ’ αυτούς.
(“Λαϊκή αντιπολεμική δράση και εργατικό-κομμουνιστικό κίνημα 1919-1922, αυτούσια έκδοση).
“Με την εμφάνιση αντιπολεμικών ομιλιών, στο εσωτερικό του αστικού στρατού και αποσταθεροποίησης της καπιταλιστικής εξουσίας, στη διάρκεια της Μικρασιατικής εκστρατείας,
αντιτάχθηκε στον άδικο και τυχοδιωκτικό πόλεμο και πολέμησε να τον αποτρέψει. Άπειρες οι προκηρύξεις του, την περίοδο εκείνη.
– Στις 27-9-1920 απευθύνθηκε… προς τον λαό των εργατών, υπαλλήλων, επαγγελματιών, μικροαστών και χωρικών.
– Στις 10-9-1920, προς τους εργάτες και χωρικούς της Ελλάδας και τους συντρόφους προλετάριους.
– Τον Οκτώβριο 1920, εξέδωσε ειδική προκήρυξη προς τους στρατιώτες.
– * ΟΛΕΣ ΟΙ ΠΡΟΚΗΡΥΞΕΙΣ ΠΡΟΕΤΡΕΠΑΝ ΣΤΗΝ ΑΠΟΧΗ …ΚΑΙ ΣΤΟ ΣΑΜΠΟΤΑΡΙΣΜΑ ΚΑΘΕ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ.
-Στις 7-5-2022, με την έναρξη …της μνήμης για τα 100 χρόνια από την Μικρασιατική καταστροφή η εφημερίδα ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, απόλυτα σταθερή και μόνιμα ευθυγραμμισμένη με τις διαχρονικές της κομματικές αντιλήψει, δημοσίευσε κείμενο… “1922 ιμπεριαλιστική εκστρατεία και μικρασιατική καταστροφή”.
Αμέσως μετά την ολοκλήρωση του Μικρασιατικού και Θρακικού ολέθρου, όλες οι τότε ελληνικές εφημερίδες, αλλά και πάρα πολλές ξένες, με τους πολεμικούς ανταποκριτές τους, μετέδωσαν πληθώρα ανταποκρίσεων με τα γεγονότα, που ήταν συγκλονιστικά για την παγκόσμια κοινότητα.
Το επίσημο κομματικό όργανο του ΚΚΕ, ο ΡΙΖΟΣΠΑΤΗΣ, μας έδωσε λίγα δημοσιογραφικά κείμενα και αυτά θα σας αναπτύξω παρακάτω.
** ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 30 Σεπτεμβρίου 1922 **
“Στις 29 Σεπτεμβρίου , κατόπιν διαταγής, απέπλευσαν από τον Πειραιά, για τη Ραιδεστό, τα ατμόπλοια, ΠΡΟΠΟΝΤΙΣ, ΑΙΩΝ, ΧΙΟΣ, ΑΛΚΜΗΝΗ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ, ΔΑΦΝΗ και ΜΑΙΑΝΔΡΟΣ, για να παραλάβουν από την Θράκη πρόσφυγες”.
“Τηλεγράφημα από το Λονδίνο, της 23ης Σεπτεμβρίου, αναφέρει για τους πρόσφυγες, ότι στην Αμερική, στην Νέα Υόρκη, ο Αμερικάνικος Ερυθρός Σταυρός, με αποφάσεις του, διέταξε τους αντιπροσώπους του στην Ευρώπη, να δαπανήσουν μέχρι 20.000.000 δολάρια για τους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας.
Ο πρόεδρος του Αμερικάνικου Ερυθρού Σταυρού, δήλωσε, ότι το έργο αυτό, της περίθαλψης των προσφύγων, θα συνεχιστεί, μέχρι τέλους, έστω και αν αναγκαζόταν να δαπανήσει όλα τα διαθέσιμα χρήματα του”.
“Στις 29-9-1922, με το ατμόπλοιο ΑΜΦΙΤΡΙΤΗ μεταφέρθηκαν στη Θεσσαλονίκη τραυματίες και 167 στην Αλεξανδρούπολη, που νοσηλευόταν στην Ραιδεστό. Μαζί τους υπήρχαν και πολλοί, δημόσιοι υπάλληλοι και πρόσφυγες”.
“Με τηλεγράφημα από το Λονδίνο, στις 23-9-1922 αναφέρεται, ότι σύμφωνα με την συνθήκη των Μουδανιών, η Τουρκική Χωροφυλακή που θα εγκατασταθεί στην Θράκη, θα αποτελείται από 3.000 άνδρες.
Οι σύμμαχοι θα στείλουν δυνάμεις στην δυτική όχθη του ποταμού Εβρου.
“Το Υπουργείο Περίθαλψης γνώρισε, ότι από την Ραιδεστό και την Καλλίπολη αναχώρησαν για την Παλιά Ελλάδα”.
** ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 2 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ1922
“Στη συνέχεια των ενεργειών του Αμερικάνικου Ερυθρού Σταυρού, ο Πρόεδρος της Αμερικής (4/3/1921 – 3/8/1923) ,Ουόρεν Χάρντινγκ 1865-1923, με επιστολή του και με θερμά λόγια του επαίνεσε την απόφαση περίθαλψης των προσφύγων της Μικράς Ασίας.
Ο Αμερικάνικος Ερυθρός Σταυρός, έδωσε εντολή στο Γραφείο του στην Αθήνα, να διαθέσει αμέσως 100.000 δολάρια και σε αυτό των Παρισίων, 50.000″.
** ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 3ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1922
“Σύμφωνα με πληροφορίες από την Αδριανούπολη, άρχισε η εκκένωση. Μεταξύ των εκεί ελληνικών και αρμένικων πληθυσμών της Θράκης, επικρατεί μεγάλη απογοήτευση, άρχισαν να αναχωρούν οι ΄Ελληνες από τα ανατολικά διαμερίσματα. Οι περισσότεροι αναχωρούν πεζοί, λόγω μεγάλης έλλειψης μεταφορικών μέσων. Στα λιμάνια της Θράκης, συγκεντρώθηκε μεγάλος αριθμός προσφύγων, που περιμένουν ατμόπλοια. Ο ελληνικός στρατός, άρχισε να συμπτύσσεται, από τις προκεχωρημένες θέσεις του, που παραδίνονται στο συμμαχικό στρατό”.
** ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 4 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1922.
“Ο Ελληνας αρχιστράτηγος, με τηλεγράφημα του αναφέρει, ότι η Γαλλική εταιρεία ΟΡΙΑΝΤ, των Σιδηροδρόμων Θράκης, αξίωσε την καταβολή, 800.000 χάρτινων τουρκικών λιρών, γιατί χρησιμοποιήθηκε ο σιδηρόδρομος, από τον ελληνικό στρατό, από την ημέρα κατάληψης της Θράκης, μέχρι σήμερα.
Απαίτησε το ποσό αυτό, για να χορηγήσει περισσότερα μέσα, για την μεταφορά του στρατού και του υλικού.
Μετά απ’ αυτό ο πρωθυπουργός Κροκιδάς, έκανε διάβημα στον Γάλλο Ντε Μαρσιγύ (πρέσβης της Γαλλίας) και αυτός υποσχέθηκε ότι θα προβεί στις κατάλληλες ενέργειες προς την εταιρεία και ελπίζει ότι αυτή δεν θα επιμείνει στην άμεση καταβολή του ποσού αυτού”.
** ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 5 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ1922
“Με τηλεγράφημα του ανταποκριτή της εφημερίδας του Λονδίνου ΑΣΥΡΜΑΤΟΣ, που δημοσιεύτηκε την 4-10-1922,αναφέρει ότι 9 συμμαχικές επιτροπές, βρίσκονται στην Ανατολική Θράκη, για να κανονίσουν το ζήτημα της μεταβίβασης της ελληνικής διοίκησης στην τουρκική.
Ολες οι συμμαχικές δυνάμεις, βρίσκονται σε οκτώ ή εννιά περιφέρειες ια να βοηθήσουν για το κυριότερο πρόβλημα της εκκένωσης.
Οι πληθυσμοί εκφράζουν την γνώμη, ότι πρέπει να εγκαταλείψουν αμέσως τις περιφέρειες που θα εκκενωθούν.
Το πρόβλημα αυτό προκαλεί σοβαρές δυσχέρειες, από στρατιωτικής άποψης, γιατί η εκκένωση πρέπει να γίνει μέχρι τέλη Οκτωβρίου.
Κατάλληλος χρόνος για την απομάκρυνση των Ελλήνων , θα είναι περίοδος 30 ημερών μετά την αποχώρηση του στρατού και η διοίκηση θα παραμείνει στα χέρια των Ευρωπαίων, μέχρι να αναλάβουν οι τουρκικές πολιτικές αρχές.
Οι Αγγλοι αντιπρόσωποι και τα αγγλικά στρατεύματα, καταβάλλουν κάθε προσπάθεια για να καθησυχάσουν τον πληθυσμό, που έχει πρόθεση να εγκαταλείψει την Θράκη και οι οποίοι θα πυκνώσουν τις τάξεις των προσφύγων που κατέφυγαν ήδη στην Ελλάδα.
Οι σύμμαχοι προσπαθούν να τους πείσουν να παραμείνουν ήσυχοι και να πάρουν μαζί τους φεύγοντας, ότι είναι δυνατόν”.
** ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 7 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ1922
“Ο στρατός αποσύρεται από την Θράκη, οι κάτοικοι φεύγουν πανικόβλητοι, σύμφωνα με τηλεγραφήματα από την Θράκη, προς την κυβέρνηση.
Η εκκένωση από τον στρατό, συνεχίζεται με απόλυτη τάξη, τους κατοίκους όμως κατέλαβε αδικαιολόγητος πανικός και εγκαταλείπουν σχεδόν τα πάντα και φεύγουν, προς τα ελληνικά σύνορα και τα παράλια. Σ’ αυτό, συνετέλεσε όχι λίγο και το ότι οι υπάλληλοι του κράτους, μερικοί των οποίων, έδωσαν το σύνθημα της φυγής πρώτοι, εγκατέλειψαν τις θέσεις τους.
Ο πρωθυπουργός Κροκιδάς, μόλις το πληροφορήθηκε, διέταξε το Γενικό Διοικητή Κατεχάκη, να παραπέμψει τους υπαλλήλους αυτούς στο στρατοδικείο, για την αυστηρή τιμωρία και τον παραδειγματισμό των άλλων.
Πολλοί από τους πρόσφυγες κατέφυγαν στην Ραιδεστό, αλλά αναθάρρησαν από τις καθησυχαστικές διαβεβαιώσεις των Αγγλων αντιπροσώπων και επέστρεψαν στα χωριά τους, για να μεταφέρουν την κινητή τους περιουσία.
Οπως ανακοίνωσε ο Ντε Μαρσιγύ στην κυβέρνηση, η εταιρεία Σιδηρόδρομων Θράκης, θα παραχωρήσει περισσότερα μεταφορικά μέσα για την εκκένωση της Θράκης”.
** ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 10 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ
“Η ΘΡΑΚΗ ΕΚΚΕΝΩΝΕΤΑΙ Ο ΣΤΡΑΤΟΣ ΥΠΟΧΩΡΕΙ ΚΑΙ ΠΑΡΑΣΥΡΕΙ ΤΟΝ ΠΛΗΘΥΣΜΟ. Ο ΘΡΑΚΙΚΟΣ ΣΙΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΔΥΝΑΤΟΝ ΝΑ ΜΕΤΑΦΕΡΘΕΙ.
Η Ανατολική Θράκη ,μέχρι και τις Σαράντα Εκκλησιές, εκκενώθηκε τελείως από τον στρατό και τον πληθυσμό της.
Στους διάφορους σιδηροδρομικούς σταθμούς, ο συνωστισμός είναι απερίγραπτος, λόγω της ύπαρξης ελάχιστων συρμών.
Οι αμαξοστοιχίες κρατήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη, από τους συμμάχους και χρησιμοποιούνται για την μεταφορά, του υλικού και των ανδρών του στρατού κατοχής.
Το συμμαχικό υλικό συγκεντρώθηκε, στο Ουζούν Κιοπρού (Μακρά Γέφυρα), στο Κούλελι Μπουργάζ (Πύθιο) και το Μπαμπά Εσκή.
Επιτάχθηκαν όλα τα μεταφορικά μέσα, μέχρι και καμήλες, για την μεταφορά των προσφύγων, που η αθρόα φυγή τους, παραλύει τις ενέργειες των αρχών.
Η μεταφορά του υλικού και οι αποχωρήσεις των ελληνικών στρατευμάτων εξακολουθεί κανονικά.
Χάριν των δραστήριων προληπτικών μέτρων του υποστράτηγου Τσιμικάλη, δεν συνέβη κανένα επεισόδιο σε βάρος των Τούρκων.
Οι χριστιανικοί πληθυσμοί που φεύγουν, εγκαταλείπουν τις περιουσίες τους, λόγω έλλειψης τροχαίου υλικού.
Υπάρχει ανάγκη γρήγορης αποστολής βοηθημάτων, από το Υπουργείο Περίθαλψης, για να διευκολυνθεί η αποχώρηση των άπορων, που βρίσκονται σε απόγνωση.
Πρέπει επίσης να ληφθεί μέριμνα, για να σταλεί τροχαίο υλικό, για την μεταφορά του σιταριού και των ειδών του αστικού πληθυσμού.
Από τις 9 Οκτωβρίου, θα αρχίσει η αποχώρηση των στρατευμάτων από την Τσατάλτζα.
Οι κάτοικοι της Θράκης φεύγουν πανικόβλητοι και ο πλούτος τους, τα σιτηρά και άλλα είδη, παραμένουν, λόγω έλλειψης μεταφορικών μέσων.
Οι αμαξοστοιχίες που πηγαίνουν στην Κωνσταντινούπολη, κρατούνται εκεί.
Το Υπουργείο Περίθαλψης, πρέπει να στείλει χρήματα στην 10η Μεραρχία, για να παρέχουν άμεση βοήθεια”.
Συνεχίζεται…
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΕΥΣΤΡ. ΝΑΖΛΗΣ
Υποστράτηγος ΕΛ.ΑΣ ε.α.
Αντιπρόεδρος Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών Στρατού
