Ρίγος συγκίνησης σε ολόκληρο τον πλάνητη προκάλεσε ο χαμός του βασιλιά του ποδοσφαίρου, Πελέ. To πραγματικό του όνομα ήταν Έντσον Αράντες ντο Νασιμέντο, με το παρατσούκλι «Πελέ» να το σκαρφίζεται ένας συμμαθητής του. Θεωρήθηκε ένας από τους κορυφαίους ποδοσφαιριστές που υπήρξαν πότε στην ιστορία και όχι αδίκως, καθώς πέρα από όσα πέτυχε στο χορτάρι έγινε ευεργέτης ενός ολοκλήρου κράτους. Ως ποδοσφαιριστής, ξεχώριζε για το απίστευτο ταλέντο του, την «μαγεία» του με την μπάλα στα πόδια αλλά και για το αμέτρητο θράσος του.
Η Εθνική αποτυχία του 1950 και η εξιλέωση του 1958
Στην δεκαετία του 1950, η Βραζιλία δεν ήταν γνωστή στον υπόλοιπο κόσμο. Οι συνθήκες επιβίωσης ήταν αρκετά δύσκολες και δεν είχαν βρει ακόμη τα πατήματα τους ως κράτος. Κυκλοφορούσαν με άλογα και η ανάπτυξη της χώρα ήταν στον πάτο σε σχέση με άλλες χώρες. Με το μουντιάλ του 1950΄να διοργανώνεται στην Βραζιλία, είχαν βάλει σκοπό να μπουν στο Παγκόσμιο στερέωμα μέσω του ποδοσφαίρου και η κατάκτηση του τρόπαιου ήταν αναγκαία.\
Η «Σελεσάο», καταφέρνει να φτάσει στον τελικό της διοργάνωσης με αντίπαλο την Ουρουγουάη. Το γήπεδο που φιλοξενούσε τον τελικό, το Μαρακανά, είχε κατακλιστεί από 20.000 θεατές και όσοι δεν τα κατάφεραν να φτάσουν στο γήπεδο παρακολουθούσαν το παιχνίδι από τα ραδιόφωνα, αφού τηλεόραση δεν υπήρχε. Παρόλο που η Βραζιλία προηγήθηκε με 1-0, η Ουρουγουάη καταφέρνει να φέρει «τούμπα» το παιχνίδι και να κατακτήσει το τρόπαιο με 2-1. Μετά την ήττα, οι Βραζιλιάνοι θεώρησαν την πορεία της ομάδας ως εθνική αποτυχία. Κυρίευε η μιζέρια και η απογοήτευση σε όλα τα τμήματα της χώρας. Το ίδιο βράδυ, ο μικρός τότε Πελέ, υπόσχεται στον στεναχωρημένο πατέρα του και ποδοσφαιρικό ίνδαλμα του να κατακτήσει κάποτε ένα Παγκόσμιο Κύπελλο.
Λίγα χρόνια μετά και συγκεκριμένα το 1958΄, ο Πελέ καλείται να εκπροσωπήσει την χώρα του στο Μουντιάλ της Σουηδίας. Από την φάση ομίλων, πετύχαινε το ένα γκολ μετά το άλλο παρόλο που ήταν το πρώτο του Μουντιάλ σε ηλικία 17 ετών. Η Βραζιλία με πρωταγωνιστή τον Πελέ καταφέρνει να φτάσει στον τελικό κόντρα στην οικοδέσποινα Σουηδία. Μετά τον χαμένο τελικό του Μαρακάνα, οι ποδοσφαιριστές της Βραζιλίας είχαν δώσει όρκο νίκης πριν το παιχνίδι. Ο Πελέ σκοράρει δις και η Βραζιλία καταφέρνει επιτέλους να κατακτήσει το τρόπαιο με 5-2. Μετά το τέλος της αναμέτρησης, ο Πελέ ξεσπάει σε κλάματα με κανέναν να μην μπορεί να τον ηρεμήσει. Δεν ξέχασε φυσικά την υπόσχεση που είχε δώσει στο ποδοσφαιρικό πρότυπο του, τον πατέρα του.
Μετά τον τελικό, στην Βραζιλία επικρατούσαν χοροί και πανηγύρια με αρκετό κόσμο να κλείνει τους δρόμους της χώρας. Έβλεπες στα πρόσωπα τους χαρά και ενθουσιασμό για τους Παγκόσμιους Πρωταθλητές.
Το έργο του Πελέ για την Βραζιλία
Στην δεκαετία του Πελέ, εκτυλίχθηκαν δίχως αμφιβολία οι καλύτερες στιγμές στην ιστορία της Βραζιλίας. Μέσω του Πελέ, η Βραζιλία έγινε ένα σύγχρονο κράτος, μια αποδοτική χώρα με ανάπτυξη και πολιτισμό. Ο «Θεός» της μπάλας, όπως τον ανέφεραν, έγινε ο πιο διάσημος άνθρωπος της χώρας του, καθώς βρισκόταν στο επίκεντρο του κόσμου. Έγινε ο κορυφαίος παίκτης της χρονιάς, δίνοντας την έμπνευση σε αρκετά παιδιά από τις Βραζιλιάνικες φαβέλες να ξεφύγουν από την επικίνδυνη καθημερινότητα. Αποτελούσε το προϊόν της εποχής του, αφού το όνομα του δόθηκε μέχρι και σε μάρκα καφέ. Μέσα από το ποδόσφαιρο και τα μαγικά του Πελέ, η Βραζιλία κατάφερε να αποκτήσει ταυτότητα και πολιτισμό. Μέχρι που ήρθε η δικτατορία του 1964 και όσα είχαν πετυχει γκρεμίστηκαν σε λίγες μόνο μέρες. Βέβαια, η ζωή του Πελέ δεν επηρεάστηκε από την χούντα, με το ποδόσφαιρο να συνεχίζεται κανονικά. Του ζητήθηκε να εισέλθει σε πολιτικά κόμματα, όμως η απάντηση ήταν αρνητική.
Στην Χιλή του 1962
Το 1962, το Παγκόσμιο Κυπέλλο το φιλοξενεί η χώρα της Χιλής και όλοι γνώριζαν ότι αυτό θα είναι το τουρνουά του Πελέ. Από την αρχή έδειχνε «πεινασμένος» για την κούπα, παίζοντας το καλύτερο ποδόσφαιρο που υπάρχει για εκείνη την εποχή. Δυστυχώς για εκείνον ήταν άτυχος κατά την διάρκεια του Μουντιάλ, καθώς τραυματίζεται και χάνει το υπόλοιπο της διοργάνωσης. Η ομάδα του όμως δεν επηρεάστηκε και έφτασε μέχρι τον τελικό με αντίπαλο την Τσεχοσλοβακία. Με την εμψύχωση του Πελέ, η Βραζιλία καταφέρνει να κατακτήσει το τρόπαιο για δεύτερο σερί Μουντιάλ. Ένα ρεκόρ που λίγες ομάδες έχουν στην συλλογή τους. Στην Βραζιλία, ακολούθησαν διαρκεί πανηγυρισμοί και χοροί, με ολόκληρο τον λαό να πλέει σε πελάγη ευτυχίας σε χρόνια πολύ ερημικά και δύσκολα. Με τους Βραζιλιάνους να αγαπάν ξανά τον εαυτό τους, ο Πελέ μεταμορφώθηκε σε ένα σύμβολο για την χώρα.
Η απογοήτευση του 1966
Φτάνοντας στο 1966, το Παγκόσμιο Κύπελλο το διοργάνωνε η Αγγλία, με τον Πελέ να αναζητεί το τρίτο συνεχόμενο Παγκόσμιο Κύπελλο. Όλες οι αντίπαλες άμυνα είχαν βάλει σκοπό να τον αποδυναμώσουν και όχι με τόσο «ποδοσφαιρικό» τρόπο. Η Βραζιλία δεν έπαιξε καλό ποδοσφαίρο και γνώρισε τον αποκλεισμό από την φάση ομίλων, με πολλά παράπονα για την διαιτησία και την διοργανώτρια χώρα και ισχυρισμούς για βίαια συμπεριφορά από τους αντιπάλους τους. Ο Πελέ γεμάτος απογοήτευση και λύπη, δηλώνει ότι θα αποσυρθεί από την Εθνική ομάδα της Βραζιλίας. Δεν ήθελε να ξανά βιώσει τα ίδια που έζησε σε εκείνο το Μουντιάλ. Βέβαια, η απόφαση αυτή άλλαξε γρήγορα.
Μετά από θλιβερά γεγονότα που διαδραματίστηκαν κατά την διάρκεια της δικτατορίας με την χρήση διατάγματος, ο λαός της Βραζιλίας είχε ανάγκη τον Πελέ, έτσι ώστε να βρει διαφυγή από την δύσκολη αυτή θέση. Ο Πελέ φορώντας την φανέλα της Σάντος, κατάφερε να πετύχει 355 γκολ σε 4 χρόνια και να κατακτήσει το Διηπειρωτικο, κάνοντας την ομάδα του πρωταθλήτρια κόσμου.
Παγκόσμιο Κύπελλο του 1970: Η κατάκτηση μετατράπηκε σε κρατική απόφαση
Με τον Πελέ να λαμβάνει μηνύματα και πίεση από τον Πρόεδρο της δικτατορίας, δέχεται να συμμετάσχει στο Μουντιάλ του 1970 στο Μεξικό, με τον ίδιο να αποφασίζει ότι θα είναι το τελευταίο στην καριέρα του. Ο χουντικός Πρόεδρος της Βραζιλίας, θέλησε να προσφέρει χαρά στον λαό της χώρας και ο μόνος τρόπος ήταν η κατάκτηση του τρόπαιου, δημιουργώντας την αίσθηση της πίεσης στην ομάδα της Βραζιλίας.
Από την άλλη, οι πολίτες της Βραζιλίας παρόλο που γνώριζαν ότι η κατάκτηση του Μουντιάλ είναι ένα προσωπικό στοίχημα για την δικτατορία, δεν μπορούσαν να μην υποστηρίξουν την ομάδα τους. Για εκείνους, όταν η μπάλα κυλά στο χορτάρι ξεχνάνε τις αρχές τους.
Η Βραζιλία φτάνει στον ημιτελικό κόντρα στον ποδοσφαιρικό της εχθρό, την Ουρουγουάη, με την πρώτη συνάντηση τους μετά τον τελικό του 1950 ΄στο Μαρακάνα. Η Ουρουγουάη, ευτύχησε να ανοίξει πρώτη το σκορ, κάτι που προκάλεσε έντονη ανησυχία στον Πελέ και την ομάδα του. Όμως, η νίκη για εκείνον ήταν μονόδρομος. Προς το τέλος του παιχνίδιου, ξεδιπλώνει το αδιαπέραστο ταλέντο του, οδηγώντας την ομάδα του σε ολική ανατροπή με 3-1, αποδεικνύοντας για άλλη μια φορά γιατί ήταν ο κορυφαίος όλων των εποχών.
Φτάνοντας στον τελικό για δεύτερη φορά στην καριέρα του κόντρα στην Ιταλία, ο Πελέ ανοίγει πρώτος το σκορ μετά από άπιαστη κεφαλιά και στους πανηγυρισμούς του σχηματίζεται μια εικόνα που έχει γίνει γνωστή σε ολόκληρο τον πλανήτη. Κάτι που έπρεπε να συμβεί. Η εικόνα δείχνει εκείνον στην αγκαλιά ενός συμπαίκτη του με ανυψωμένη την γροθιά του.
Σε εκείνο τον τελικό, η Βραζιλία έπαιξε ένα αρκετά παραγωγικό και ενδιαφέρον ποδόσφαιρο για τα δεδομένα της εποχής και καταφέρνει να κατακτήσει το Παγκόσμιο με 4-1.
Δύσκολα θα έχει προλάβει κάποιος την εποχή του Πελέ όταν έπαιζε ποδόσφαιρο. Ήταν ο πρώτος που μπήκε στην μικρή λίστα των καλύτερων όλων των εποχών. Ο Πελέ έχει συνυφάνει την επιτυχία του με την επιτυχία της Βραζιλίας και για εκείνον η χώρα του ήταν τα πάντα του, καθώς του πρόσφερε σημασία στην ζωή του. Δημιούργησε χαρά και όμορφα συναισθήματα σε έναν ολόκληρο λαό, με την εικόνα του να αποκτά την θέση ενός εθνικού θρύλου. Με την Βραζιλία το τελευταίο του παιχνίδι έλαβε χώρα το 1971 ενώ τρία χρόνια μετά αποχαιρετά την Σάντος. Ο Πέλε σκόραρε 1283 γκολ σε 1367 παιχνίδια.
Αλέξανδρος Κεσανλής
