Οκτώβριος 1922 – Συμπληρώνεται ένας Αιώνας Μνήμης
*** Ε ***
Οι ανταποκριτές των ελληνικών εφημερίδων, ήταν παρόντες στο μέτωπο της Ανατολικής Θράκης και περιέγραψαν τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν, με την μαζική έξοδο των Ελλήνων κατοίκων από τις πατρίδες τους.
Η μετάδοση των γεγονότων γινόταν άμεσα και οι εφημερίδες τα μετέδιδαν με λίγες ώρες καθυστέρηση, μέσα από τις σελίδες των καθημερινών εκδόσεών τους, καλύπτοντας μεγάλο μέρος της ύλης τους.
Εδώ θα σας δώσω κείμενα που δημοσίευσε η εφημερίδα “ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ” της 6ης Οκτωβρίου 1922.
* Λόγω του μεγάλου που επικράτησε, η Γενική Διοίκηση Αδριανούπολης εξέδωσε την κατωτέρω ανακοίνωση: “Λόγω του καταστρεπτικού τρόπου, που ενεργούνται οι αναχωρήσεις από την Ανατολική Θράκη, των χριστιανικών πληθυσμών, επαναλαμβάνει τις συστάσεις , ότι δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος και ότι λαμβάνονται αποτελεσματικά μέτρα, ώστε να εξασφαλιστεί η άμεση και έγκαιρη μετακίνηση όσων επιθυμούν να αναχωρήσουν, αρκεί να επιδείξουν αυτοί, σωφροσύνη και ψυχραιμία, περιμένοντας τις σχετικές οδηγίες”.
* Η αγγλική εφημερίδα “ΑΣΥΡΜΑΤΟΣ”, του Λονδίνου επί της 15ης Οκτωβρίου 1922, γράφει: “Συμμαχικά στρατεύματα, αναχώρησαν από την Κωνσταντινούπολη, για την προσωρινή κατοχή της Θράκης.
Τρείς αμαξοστοιχίες, η πρώτη με Ιταλικά, η δεύτερη με Γαλλικά και η τρίτη με Αγγλικά στρατεύματα, πέρασαν την γραμμή της ουδέτερης ζώνης που χαράχτηκε, χωρίς κάποιο επεισόδιο.
Η εκκένωση της χώρας από τα ελληνικά στρατεύματα, συνεχίζεται, σύμφωνα με τα σχέδια.
Ο πρωθυπουργός Κροκιδάς, ανακοίνωσε ότι η εκκένωση της Θράκης συνεχίζεται, αλλά βραδύτατα, λόγω της έλλειψης μεταφορικών μέσων”.
* Ο ανταποκριτής της Daily Mail, που βρίσκεται στην Κωνσταντινούπολη, πήρε συνέντευξη από τον Πατριάρχη Μελέτιο. Αυτός δήλωσε ότι, αν οι σύμμαχοι δεν πετύχουν την αμνηστία των Ελλήνων της Τουρκίας, στην προσεχή διάσκεψη, όλοι οι ΄Ελληνες κάτοικοι της Κωνσταντινούπολης, θα την εγκαταλείψουν και το Πατριαρχείο θα μεταφερθεί, στην Θεσσαλονίκη, στην Καβάλα ή οπουδήποτε αλλού, όπως μεταφέρθηκε στην Νίκαια, όταν οι σταυροφόροι εγκατέστησαν Λατίνο Πατριάρχη στην Κωνσταντινούπολη.
Το ελληνικό στοιχείο εκκενώνει την Θράκη, ο πληθυσμός, πανικόβλητος εγκαταλείπει τις περιουσίες, υπάρχει έλλειψη μεταφορικών μέσων”. Αυτά δημοσιεύτηκαν την 5-10-1922.
* Παρ’ όλες τις συμβουλές που δόθηκαν από τις ελληνικές αρχές, οι χριστιανικοί πληθυσμοί της Θράκης άρχισαν πανικόβλητοι να αναχωρούν, γι’ αυτό και λήφθηκε πρόνοια να κανονιστεί ο τρόπος της αναχώρησης.
Οι κάτοικοι που συνορεύουν με τα παράλια της Προποντίδας και του Εύξεινου Πόντου, θα συγκεντρωθούν και θα αναχωρήσουν, από τα λιμάνια, Ουσιάδας, Εξάστερου, Μήδειας, Επιβατών, Σηλυβρίας, Ηράκλειας Ραιδεστού, Μυριόφυτου, Περίστασης και των ενδιάμεσων ορμίσκων της Προποντίδας. Όλα τα ατμόπλοια, που προορίζονται για τη μεταφορά των κατοίκω, πρέπει να κατευθυνθούν στη Ραιδεστό και από εκεί στα άλλα λιμάνια, ανάλογα με τους κατοίκους, που θα συγκεντρωθούν εκεί.
Κατά υπολογισμούς, περίπου 6.000 χριστιανοί θα επιβιβαστούν από τα δύο λιμάνια της Προποντίδας, αλλά ελάχιστα ατμόπλοια κατέπλευσαν στην Ραιδεστό.
Οι κάτοικοι των περιφερειών που γειτονεύουν προς το Αιγαίο, θα συγκεντρωθούν στον κόλπο του Ξηρού και από τα δύο λιμάνια του, υπολογίζεται ότι θα επιβιβαστούν 35.000.
Στους αριθμούς αυτών, δεν περιλαμβάνονται οι κάτοικοι των μεσογειακών περιοχών.
Για τους αστικούς πληθυσμούς των παραλίων, ορίστηκαν τόποι προορισμού, η Καβάλα και η Θεσσαλονίκη, για δε τους γεωργικούς, η Κασσάνδρα και η Μονή του Αγίου Νικήτα.
Οι κάτοικοι των μεσογειακών περιοχών, της ενδοχώρας θα κατευθυνθούν στην Δυτική Θράκη.
Για όσους δεν μπορούν να μετακινηθούν ομαδικά, συστήθηκε να συγκεντρωθούν στους σιδηροδρομικούς σταθμούς, Σαράντα Εκκλησιών Αρτίστης και Αδριανούπολης, όπου μέχρι να διατεθούν συρμοί, θα τεθούν υπό την προστασία των Διασυμμαχικών στρατευμάτων και της Ελληνικής Χωροφυλακής.
Σύμφωνα με την γνώμη των αρμοδίων, επιβάλλεται η είσοδος της Τουρκικής Χωροφυλακής από την β’ περίοδο δηλ. σαράντα ημέρες μετά.
Αυτό, γιατί ο φόβος των τούρκων χωροφυλάκων ωθεί τους χριστιανούς να φεύγουν”.
* ΠΑΡΙΣΙ, 5 Οκτωβρίου 1922.
“Με επίσημη ανακοίνωση του συμμαχικού στρατού στην Κωνσταντινούπολη, η εκκένωση της Θράκης από τον ελληνικό στρατό, συνεχίζεται σύμφωνα με τα σχέδια.
Τα ιταλικά στρατεύματα κατέλαβαν, το Τσερκέσκιοι και Σηλυβρία.
Η εκκένωση από τους Ελληνες μέχρι Τσορλού (Τυρολόη), θα συντελεστεί σήμερα, έτσι η περιφέρεια που θα εκκενωθεί, θα καταληφθεί από τον ιταλικό στρατό.
Το Λουλέ Μπουργκάζ σχεδόν εκκενώθηκε και θα καταληφθεί από Ιταλούς, για να προληφθούν ταραχές.
Στην Αδριανούπολη, αποφασίστηκε να διατεθούν συμμαχικά πλοία για την μεταφορά των προσφύγων, με την συγκατάθεση του ελληνικού Αρχηγείου”.
* Αθήνα, 5 Οκτωβρίου 1922.
Η κυβέρνηση αναμένει την άφιξη από την Θράκη, του αντιπροσώπου της Κ.τ.Ε. ΝΑΝΣΕΝ, για συνεννοηθεί μαζί του, για την δυνατότητα της ανταλλαγής του πληθυσμού.
* Το ιδιαίτερο τηλεγράφημα της εφημερίδας “ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΒΗΜΑ”, από την Ραιδεστό, πληροφορεί ότι έφτασαν εκεί στην Καλλίπολη και Μυριόφυτο, οι Θράκες πληρεξούσιοι.
Οι κάτοικοι, από διάφορους δρόμους, από το εσωτερικό, άρχισαν να συγκεντρώνονται στα λιμάνια, εγκαταλείποντας τις περιουσίες τους.
Δεν σκέφτεται κανείς να παραμείνει στην Θράκη, μετά την εγκατάσταση των τουρκικών αρχών.
ΤΟ ΘΕΑΜΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΕΙΝΙΑ ΑΠΕΡΙΓΡΑΠΤΟ.
Οι πρόσφυγες, της Μικράς Ασίας, παρατημένοι στην παραλία.
Σε αυτούς, άρχισαν να προστίθενται και οι κάτοικοι του εσωτερικού.
ΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΕΙΚΟΝΑ ΦΡΙΚΗΣ.
Σύμφωνα με πληροφορίες, μέσα σε δύο μέρες τα αγγλικά στρατεύματα θα είναι εκεί και τα ελληνικά στρατεύματα θα αναχωρήσουν από την Ραιδεστό.
Αποφασίστηκε η εκκένωση διαφόρων κέντρων της Θράκης ως εξής.
Μέχρι τις 7 Οκτωβρίου, ο ελληνικός στρατός θα αποσυρθεί, από τις περιφέρειες, Σιδηροχωρίου, Τυρολόης, Σηλυβρίας και Ραιδεστού.
Μέχρι τις 13 Οκτωβρίου, θα αποσυρθεί από τις περιφέρειες, Σαράντα Εκκλησιών, Αδριανούπολης, Περίστασης, Μαλγάρων, Μυριόφυτου, Κεσσάνης, Μακράς Γέφυρας, Αρτίστης και Δρογγυλίου.
Τα γαλλικά στρατεύματα θα καταλάβουν την Αδριανούπολη και τις Σαράντα Εκκλησιές και τα ιταλικά θα καταλάβουν την Τυρολόη, Σηλυβρία, Τσερκέσκιοι, Ανακτόριο και Μήδεια.
Συνεχίζεται…
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΕΥΣΤΡ. ΝΑΖΛΗΣ
Υποστράτηγος ΕΛ.ΑΣ ε.α.
Αντιπρόεδρος Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών Στρατού
